با شکل‌گیری مرحله نوجوانی، دگرگونی‌های فراوان در ابعاد روانی و بدنی نوجوان رخ می‌دهد. علاوه بر این تغییرات فیزیکی و فیزیولوژیکی که به سادگی برای همه قابل مشاهده است، تحولات شناختی و روانی زیادی برای این گروه سنی ایجاد می‌شود؛ بینش‌های او عمیق‌تر شده، گرایش‌های او سمت و سوی دیگری پیداکرده، رفتار ها و واکنش‌های او نیز به‌گونه‌ای دیگر می‌گردد.

پرسش‌های اساسی درباره هستی و چگونگی زندگی و آینده خود در ذهنش شکل می‌گیرد. علاقه‌مند است درباره آنچه تا به‌حال داشته است تجدید نظر کند و با تصورات و یافته‌های شخصی خود جهان را تفسیر نماید. دوست دارد وضعیت فعلی خود را بشناسد، آینده‌اش را به‌طور دقیق‌تر ترسیم نماید، ارتباط خود را با دیگران، هم‌سن و سالان، والدین و جامعه به گونه‌ای دیگر تنظیم کند. چگونگی تامین نیاز‌های جسمانی و روانی خود را فرا گرفته و آنها را به شکل مطلق و پسندیده‌ای ارضا نماید و از موانع این راه آگاهی دقیق‌تری پیدا کند.

کتاب حاضر جلد دوم از مجموعه «راه و روان» است که در آن به پرسش‌های واقعی و عینی دانش‌آموزان مقطع دبیرستان در موضوع تحصیل پاسخ داده شده است. پاسخ‌دهی به پرسش‌هایی در زمینه مباحثی چون: ارزش تحصیل، برنامه‌ریزی درسی، ایجاد تمرکز ذهن هنگام مطالعه، موفقیت در تحصیل، تقلب در امتحان و... .