این تحقیق، حاصل ۱۰ سال تدریس مؤلف در دوره‌های مختلف نقد و بررسی تصوّف در حوزه علمیه قم و نشست‌های تخصصی جریان‌شناسی تصوّف و نقد آداب و اعتقادات صوفیه در مراکز علمی دانشگاهی در سراسر کشور است، که اکنون در قالب کتاب، در گروه عرفان و فلسفه پژوهشکده باقر العلوم علیه‌السلام تدوین یافته و با تتبع نسبتا کامل منابع، اثری جامع درخصوص تصوّف و تصوّف معاصر به ارمغان آورده است.

کتاب، هفت بخش دارد؛ در بخش اوّل «موقعیت‌سنجی تصوّف در میان جریان‌های فکری معاصر و رابطه آن با تشیّع» و در بخش دوم «پیشینه، سرچشمه و تحولات تصوّف» مورد بررسی قرار گرفته است. «رمزگشایی از سران تصوّف در منابع دینی»، عنوان بخش سوم کتاب است.

بخش چهارم به «نقد مکاتب و سلاسل تصوّف» و بخش پنجم به «تبیین و نقد مهم‌ترین عقاید و آموزه‌های تصوّف» پرداخته است. همچنین «تصوّف معاصر و روش‌شناسی جذب و مواجهه فعّال» در بخش ششم و «منبع‌شناسی تصوّف و نیم‌نگاهی به عرفان اسلامی» در بخش هفتم مورد کنکاش قرار گرفته است.

برخی سوالاتی که کتاب عهده‌دار پاسخ به ‌آن‌هاست، به شرح زیر است:

ـ‌ آیا تصوف یک فرقه فکری مذهبی است یا یک جریان تاثیرگذار اجتماعی؟
ـ رابطه عرفان و عارف با تصوف و صوفی چیست؟ آیا این دو یکی هستند یا از یکدیگر متمایزند؟
ـ آیا مفهوم صوفی در عصر ائمه علیهم‌السلام با مفهوم صوفی قرن‌های بعد تفاوت پیدا کرده است؟ ‌
ـ‌ سلسله‌ها و طریقت‌های متعدد و متنوع صوفیان دارای چه شاخصه‌ و آدابی هستند؟ علل این تعدد و تنوع سلاسل چیست؟
ـ فرقه‌های صوفیه تشکیلاتی فعال در ایران و جهان چه هستند و چه عقاید و آدابی دارند؟
ـ‌ مهم‌ترین انتقادات وارد بر اعتقادات هر یک از فرقه‌های صوفیه تشکیلاتی چه هستند؟
ـ آیا همه رهبران و اقطاب این سلاسل دارای مذهب تشیع هستند یا بر عقیده اهل تسنن‌اند؟
ـ‌ عرفان اسلامی اهل بیت علیهم‌السلام دارای چه شاخصه‌هایی است و با تصوف و عرفان‌های نوظهور دینی چه تفاوت‌هایی دارد؟